جان عزیز است، غنیمت شمریدش…
✍🏻 یادداشت یوسف مظفری در جلالات نیوز؛
غروب جمعه هفته قبل شاهد وقوع حادثه دهشتناکی بودیم که دل هر انسانی را به درد میآورد. در جنوبیترین نقطه استان بوشهر و در محل تلاقی استانهای بوشهر و هرمزگان در روستای بندو تصادفی رخ داد که در اثر آن اعضای یک خانواده متشکل از پدر و مادر و چهار فرزندشان جان خود را از دست دادند. ماشین پژو پارس که در اثر برخورد از عقب یک وانت مزدا چپ میشود و بلافاصله دچار حریق میگردد و … حادثهای که اگر در کشور (پیشرفته) دیگری رخ میداد کمترین پیامد آن عذرخواهی یا استعفای بسیاری از مسئولان بود.
طبق آمار بانک جهانی، در مقایسه کشورهای جهان از لحاظ تعداد کشتهشدگان و زخمیهای تصادفات، ایران به همراه چند کشور آفریقایی و عقبمانده در قعر جدول قرار دارد. بهازای هر ۱۰ هزار خودرو در دنیا بهطور متوسط حدود ۹ نفر کشته میشوند در حالی که به ازای همین تعداد خودرو در ایران ۳۷ نفر کشته میشوند. آمار مصدومان نیز وحشتناکتر است: ۳۰۰ هزار نفر در سال.
در این حادثه مانند هر تصادف دیگری سه عامل مهم مورد بررسی قرار میگیرد: ۱٫ عامل انسانی (راننده) ۲٫ خودرو و ایمنی آن ۳٫ وضعیت جاده. بلاشک مقصر اصلی این حادثه راننده وانت مزدا است که بدون توجه به ماشین جلو خود با سرعت زیاد به آن میکوبد. اما دو عامل دیگر ذکر شده نیز در وقوع و پیامدهای آن تاثیر بسزایی داشتهاند. موضوع ایمنی خودروها و نقش آن در کاهش تلفات جانی یکی از فاکتورهای اساسی در تولید و فروش خودرو است، کما اینکه این امر یکی از شروط عرضه خودرو در بازارهای جهانی است و به همین دلیل شرکتهای خودروسازی علاوه بر آزمونهای کیفی، سرمایهگذاری عظیمی برای تولید خودروهای ایمن میکنند. اما در ایران به دلیل انحصاری بودن تولید خودرو در دست چند شرکت خاص و نبود فضای رقابتی، مساله ایمنی خودروها به هیج وجه ازالزامات خودروسازان نیست. بسیاری از خودروهای ساخت داخل در اثر تصادف دچار انحراف در ستونها، دربها و سقف میشوند و کاپوت وارد کابین میشود و یا به سرعت آتش میگیرند. در این تصادف خاص، چرا باید خودروی پژو پارس که یکی از گرانقیمت ترین خودروهای ایرانی است به سادگی شعلهور شود و جان سرنشینانش را بگیرد؟
از نظر وضعیت جادهها، طبق گزارش مجمع جهانی اقتصاد، ایران با کسب نمره ۴ از ۷ در رتبه هفتاد و یکم جهان قرار دارد. بیش از ۹۰ درصد جاده های ایران دوبانده است که باعث میشود خطر در رانندگی بالا برود و کوچکترین انحراف به فاجعه بینجامد. این تصادف که در محل ایستگاه بازرسی شهید مصطفی خمینی روستای بندو شهرستان عسلویه رخ داد، جاده آن دو بانده است که با وجود گذشت چندین سال از آغاز احداث اتوبان عسلویه به پارسیان هنوز گویا آماده بهرهبرداری نیست. نصب تابلوها و علایم هشدار دهنده که یکی از سادهترین راههای پیشگیری از وقوع چنین سوانح فاجعهبار است نیز توسط راهداری رعایت نشده است.
سرعت امدادرسانی هنگام وقوع چنین حوادثی بسیار حیاتی است و حتی ثانیهها نیز در نجات جان صدمهدیدگان تعیین کننده خواهد بود. طبق شنیدهها نخستین ماشین آتشنشانی بعد از حدود نیم ساعت در صحنه حضور پیدا کرده است. طبق استانداردهای جهانی ماشینهای آتشنشانی بعد از ۴ دقیقه به محل حادثه میرسند. این مساله زینده نام عسلویه نیست. دیر اقدام کردن نیروهای انتظامی حاضر در محل نیز جای سوال دارد.
کمترین انتظاراز مسئولان شهرستان هنگام وقوع این فجایع اطلاعرسانی صحیح و ارائه جزئیات و اقدامات انجام شده در راستای امدادرسانی و کاهش تلفات است. اما به غیر از یک گزارش حادثه توسط یکی از فرماندهان انتظامی شهرستان، حتی یک تسلیت ساده از هیچکدام از مقامات شهرستان صادر نشد. هنوز هم دیر نشده است. میتوان با تشکیل کمیتهای متشکل از فرماندار شهرستان یا یکی از معاونین وی، رئیس اداره راهداری، رئیس شبکه بهداشت و درمان، فرمانده نیروی انتظامی، آتشنشانی و دیگر ارگانهای مرتبط علاوه بر اطلاعرسانی در مورد این سانحه دردناک، راهکاری برای رفع خطرات دیگر نقاط حادثه خیز موجود در سطح شهرستان مانند پیچ روستای سهمو و سهراه روستاهای ساحلی به چاهمبارک و همچنین تدابیری جهت سرعت بخشیدن به امدادرسانیها اندیشیده شود تا جان ارزشمند شهروندان بیش از این به خطر نیفتد.